“Waarom is een product alleen maar goed als het perfect is? Heeft een bezield product of een bezielde dienst niet veel meer waarde?”
Bob Hutten, Algemeen Directeur Hutten BV
ER WAS EENS
Vijf jaar geleden tijdens een no-waste-diner dat werd verzorgd door cateraar Hutten uit Veghel, werd de vuist op tafel geslagen. Directeur Bob Hutten daagde de zaal met agrarische productiebedrijven en leveranciers uit om hun reststromen naar hem te brengen zodat er iets lekkers van gemaakt kon worden. De Verspillingsfabriek ontstond. De eersten die zich aandienden waren veertien PLUS Supermarkten. Vanuit hun winkels werden vaak producten weggegooid die niet meer goed genoeg waren om in de schappen te leggen, maar eigenlijk nog prima te consumeren waren. Samen met de Wageningen Universiteit (WUR) en FoodSquad, het innovatiecentrum van Hutten, werden de eerste verspilde soepen ontwikkeld.
WAAROM
Alleen al in Nederland gooien producenten, verwerkers, horeca en supermarkten jaarlijks voor 2,5 miljard euro aan voedsel weg. Een groot deel van deze verliezen wordt nog wel nuttig gebruikt, bijvoorbeeld als veevoer. Maar ook de consument doet net zo hard mee aan voedselverspilling, zo’n vijftig kilo per jaar per persoon. Wat goed is voor ook nog eens 2,5 miljard. Te veel ingekocht, te lang bewaard, te veel gekookt of gewoon niet lekker.
VOEDSELVERSPILLING IN NEDERLAND DAALT NIET
Vanuit de overheid zijn jaren geleden doelstellingen opgesteld om voedselverspilling in de keten aanzienlijk te verminderen. Significante resultaten zijn tot nu toe uitgebleven. Dat heeft diverse redenen, de belangrijkste zijn:
- De initiatieven zijn niet grootschalig genoeg
- Verspilling door slechte afstemming in de keten
- Onvoldoende vraaggericht produceren
- Inefficiënt gebruik van grondstoffen
ETEN WAT WE WEGGOOIEN KAN DAT WEL
Meer dan 400.000 kilo overgebleven snippers rundvlees, zo’n 10.000 kilo iets te kleine uien, duizenden kopjes en kontjes van de tomaten en broccoli stronken… daar kunnen we wel wat mee! Corien Poederbach directeur van de Verspillingsfabriek zoekt bijna dagelijks naar reststromen waar zij met haar team weer nieuwe producten van kan maken, bestemd als menselijk voedsel. Denk daarbij aan kant-en-klaargerechten zoals goulashsoep, Aziatisch stoofvlees, tomatensoep, champignon- en paprikasoep, boeuf bourguignon. Allemaal gemaakt van producten die bij telers, versnijders en verwerkers niet gebruikt konden worden. Te klein. Misvormd. Verkeerd gelabeld.
Van deze ‘afdankertjes’ wordt in Veghel bijvoorbeeld passata gemaakt; een basissaus voor pizza’s en pastasauzen en goed gevulde tomatensoep. Soep met 75 procent verse tomaat, waar tref je dat nog?
AFVAL WORDT VOEDSEL
In het begin van de keten hebben het gebruik van uitgangsmaterialen en seizoensinvloeden (regenval, ziekten en plagen) effect. Daarnaast kan inadequaat transport en opslag leiden tot verspilling, bijvoorbeeld als de koude keten niet geborgd is, of vogels of knaagdieren opslagruimten weten te vinden. Ook bij de verwerking van producten wordt voedsel verspild, bijvoorbeeld door snij- en vulverliezen, maar ook door maatregelen voor het borgen van de hygiëne, zoals het schoonmaken van productielijnen. Productiefouten zoals het gebruik van verkeerde ingrediënten of verkeerde etikettering leiden vaak tot vernietiging van partijen.
Als eenmaal reststromen ontstaan, dan spelen kosten vaak een belangrijke rol bij de keuzes die bedrijven maken om hun reststromen te laten hergebruiken voor humane consumptie of als veevoer. Maar ook tijd kan zorgen voor waardevermindering van verse producten en dat maakt het soms duurder dan het weggooien van die reststromen. Ondanks dat het nog prima producten zijn.
DIT VERSPILLEN WE HET MEEST
- Groenten en fruit 44%
- Wortel en knollen 20%
- Granen 19%
- Zuivel 8%
- Vlees 4%
- Oliezaden 3%
- Vis 2%
Reststromen die ontstaan tijdens de productie, verwerking, opslag en distributie in de keten, kunnen naar De Verspillingsfabriek worden gebracht. Daar verwerken ze de producten weer voor humane consumptie.
De producten die uit de fabriek rollen zijn bestemd voor de retail en de foodservice markt en zorginstellingen. Verpakking van 200 ml, 570 ml, 1, 2 en 3 liter voor soepen, sauzen, ragouts en maaltijdcomponenten. Momenteel liggen er twintig recepturen waarvoor een constante stroom aan grondstoffen geleverd kan worden. De uiteindelijke afzet biedt nog legio mogelijkheden ze laten zich in Veghel uitdagen door de reststromen die op hun afkomen.
Voedselverspilling dat ontstaat in de consumptiefase bij retailers en out-of-home-bedrijven en horeca zijn minder geschikte reststromen voor De Verspillingsfabriek. Dit zijn onregelmatige en onvoorspelbare stromen waarvan de herkomst en veiligheid niet gegarandeerd kan worden.
CIRCULAIR ONDERNEMEN
Bij circulair ondernemen gaat het om een omslag in ons denken. Het gaat niet goed met de wereld, grondstoffen raken op en het probleem omtrent CO²-uitstoot blijft maar groeien, we produceren te veel afval, etc. Veel ondernemers willen hun bedrijfsrisico verminderen door meer zeggenschap te hebben over eigen grondstoffen. Allemaal redenen om over te gaan van een lineaire naar een circulaire economie. Dat is best een uitdaging!
Bob Hutten oprichter van de verspillingsfabriek in gesprek met DuurzaamBV Radio
Wees je bewust dat jij al de informatie die je hier kunt vinden kan delen in jouw omgeving. Spreek hier over en deel het in je netwerk en social media. Jij kunt jouw omgeving helpen ontwikkelen ze informeren en laten nadenken over thema’s die ze niet iedere dag via de radio/tv/krant meekrijgen. Wil jij op de hoogte blijven van de laatste bijdragen bij NLontwikkeld. Vul je gegevens in voor de wekelijkse nieuwsbrief. Deze teksten mag je delen natuurlijk zet nlontwikkeld.nl er wel bij Cor van der Kaaij 2016-10-24